قواعد آیین نگارش و دستور زبان

اگر گزارشی را آماده می­کنید؛ دقّت كنید كه واژه­ها را با املایی درست بنویسید و جمله­ها را با رشته­ای منطقی در کلام استوار گردانید. افزون بر این، کاربرد نشانه­های قراردادی (قواعد آیین نگارش) مانند «نقطه» و «ویرگول» و . . . را بسیار با اهمیت تلقی کنید. از جملاتی روان که دارای معانی روشنی باشند استفاده نمایید. به خوش­آهنگ بودن جملات (به ویژه جملاتی که در آغاز و پایان گزارش می­آیند)، دقَّت کنید.
ویرگول : نشانه­ی مکث کوتاه است و هر گاه بخواهیم بین یک کلمه و کلمه­ی بعدی، فاصله­ای ایجاد کنیم از این نشانه استفاده می­کنیم. به جمله­ی زیر، بنگرید:

سعدی، حافظ، فردوسی و . . . از شاعران بزرگ ایران هستند.
در مثال بالا، نشانه­ی «ویرگول» آمده است تا از تکرار حرف «و» جلوگیری کند و از این راه، به زیباتر شدن جمله، کمک نموده است.
نقطـه : نشانه‌ی قطع رشته­ی صوت و پایان سُخن است و توقّف كامل را می‌رساند. در واقع، هر جایی که نقطه باشد، آنجا پایان یك جمله، اعلام شده است.
مثال، دانشجویان به کلاس درس آمدند.
نقطه با ویرگـول : این علامت، نشانه­ی مکث و درنگی «بلندتر از ویرگول و كوتاه‌تر از نقطه» است و معمولاً زمانی استفاده می­شود که جمله تمام شده ولی مطلب هنوز ادامه دارد. مثال: «عبید زاكانی دانشمند وارسته‌ای بود؛ ولی چون روح حاكم بر زمان مناسب نبود، حرف خود را در قالب شوخی و مزاح می‌گفت».
دو نقطه : دو نقطه، نشانه­ی «آغاز شرح» است و هنگام «توضیح بیشتر مطلب»، كاربُرد دارد. دو نقطه، نشانه­ی مكث و درنگی «بلندتر از نقطه و نقطه­ویرگول» است.
مثال: شهرهای بزرگ ایران عبارتند از: تهران - مشهد - تبریز و . . .
سه­نقطه : علامت «سه­نقطـه» هنگـامی كه جمله­ای ناتمام بماند استفاده می‌شـود. مثال: طبیب به آرامی پاسخ داد: تو بیماری و من درمانت کردم و . . .
پرانتز یا كمانک : از این علامت برای توضیحات اضافی یا آوردن جمله یا جمله­هایی كه خارج از بحث است استفاده می­شود. این علامت برای توضیح واژه­ها نیز، به­كار می‌رود.
مانند: ابولقاسم فردوسی (حکیم نامدار) کتاب شاهنامه را سرود.
گیومه یا نشانه نقل قول : همان­گـونه كه از نـام آن برمی­آید «نشانه­ی نقل قول» است و «در آغـاز و پـایان سخنی كه مستقیماً از شخص یا منبعی نقل می‌شود» قرار می‌گیرد؛ مانند: حضرت امام جواد (ع) می‌فرمایند: «بهترین مردم كسی است كه از وجودش، نفعی به بندگان خدا برسد».

 

با مطالبی که در این بخش آموخته اید آیا می توانید اهمیت رعایت قواعد آیین نگارش و دستور زبان را در تهیه یک گزارش خوب بیان کنید؟ برای پاسخ به این سوال بر روی آیکون فراسا کلیک کرده و وارد فلش زیر شوید.